گیاهان و میوه های مورد استفاده در ساخت فرآورده های آرایشی ، بخش دوم
بابونه (Anthemis nobilis L)Chamomile.
گیاهی است کوچک، پرپشت، به ارتفاع 30-10 سانتی متر و دارای بوی معطر و قوی که در چمنزارها، اراضی شنی، کنار جوی ها و نواحی مختلف ایران و دنیا می روید. از مشخصات آن این است که ساقه های خوابیده، استوانه ای شکل، به رنگ سبز مایل به سفید و برگهای کوچک، متناوب، منقسم به بریدگی های باریک و نامنظم و پوشیده از کرک دارد. در فاصله ماههای خرداد و مرداد شکفته می گردد قسمت مورد استفاده در گیاه بیشتر گلهای آن می باشد.
در موقع برداشت محصول، باید دقت کافی بعمل آید که از چیدن کاپیتولها در دو زمان یعنی در هنگامی که هنوز سبز و نارسند و دیگری موقعی که در شرف پژمرده شدن هستند و بسهولت از ساقه جدا می گردند خودداری بعمل آید. پس از چیدن، گلها را بصورت لایه نازکی بر روی پارچه ای گسترانیده تا به ملایمت و بتدریج تحت اثر گرمای ملایم خشک شوند.
استفاده از گل بابونه برای تامین سلامت پوست همزمان با استفاده از آن، جهت مواد درمانی آغاز شده است و چون لوسین ها د ر پوست های حساس بیشتر اثر مفید ظاهر می کنند امروزه این لوسیون ها را به تنهایی از گل بابونه و یا گل بابونه همراه با بنفشه سه رنگ تهیه می کنند. خواص آن بخصوص برای پوست های شکننده و حساس در مقابل تغییرات جوی مفید است.
دم کرده ساده گلهای بابونه اگر بر روی پوست صورت اثر داده شود باعث شادابی و تجدید حیات سلول های اپیدرمی پوست می گردد و بعلاوه شستشوی موی سر با آن، تغییر رنگ محسوس و زیبایی خاصی برای موهای سر بوجود می آورد.
بابونه معمولی (Matricaria Chamomilla)Common Chamomile
گیاهی یکساله، بسیار معطر به ارتفاع 40-20 سانتی متر که بطور خودرو در مزارع، کنار جاده ها، رودخانه ها، اماکن بایر و سایه دار می روید. ساقه آن دارای انشعاباتی است باریک و داراز با ظاهر برگچه مانند در هر کاپیتول آن 2 نوع گل، یکی زبانه ای به رنگ سفید و دیگری لوله ای به رنگ زرد دیده می شود. قسمت مورد استفاده آن، کاپیتولهای آن است که در فاصله ماههای اردیبهشت تا مهر آن را از ساقه جدا می کنند و برای خشک کردن بصورت لایه نازکی در مقابل جریان هوا می گستراند.
اسانس بابونه، خاصیت ضد عفونی کنندگی دارد. در استعمال خارجی، ضماد، لوسیون و حمام فرآورده های این گیاه اثر قاطع در رفع بیماریها دارد.
جوشانده کاپیتولهای گیاه برای شفاف و طلایی کردن رنگ موهای بور و بور کردن موهای قهوه ای بکار می رود و از این نظر شهرت جهانی دارد. این جوشانده علاوه بر تغییر رنگ مو، اثر ضدعفونی کننده و رفع شوره سر را نیز دارد.
درخت بادام (Amygdalus Communis L)Almond tree.
درختی است زیبا به ارتفاع 5 تا 8 متر. درخت بادام دارای دو واریته مفید زیر است:
- بادام شیرین : A.Communis Var. dulis
- بادام تلخ: A.Communis Var. amara
روغن بادام، برای تهیه این روغن، مغز بادام را پس از خشک کردن و عاری نمودن از گرد و غبار در آسیاب خرد می کنند و پس از آنکه بصورت خمیر درآمد، در دستگاه های فشار قرار داده و روغن آن را استخراج می نمایند. روغن بادام حالت روان رنگ زرد روشن و ملایم دارد. می توان بادام را در مقداری شیر جوشانده و از جوشانده حاصل به منظور شادابی و تقویت پوست استفاده کرد.
بنزوئنStyrax Benjoin
بنزوئن ماده ای است رزینی و دارای بوی معطر که بر اثر ایجاد شکاف از تنه گیاهان تیره استیرا کاسه (Stryrx) مخصوصاً گونه های متعلق به هند و مالزی به خارج ترشح می گردد. این ماده به تناسب منشا جغرافیایی و نوع گیاه تولید کننده دارای شکل ظاهری و حتی ترکیب شیمیایی متفاوت است.
بنزوئن بصورت قطعات کوچک و مجزا به ابعاد مختلف و مسطح می باشد. بنزوئن دارای مقدار زیادی اسید بنزوئیک می باشد. اسید بنزوئیک دارای اثر جلوگیری از فساد مواد غذایی است. در داروسازی بعنوان یک ماده جهت جلوگیری از رشد قارچهای ذره بینی در فرآورده های دارویی و آرایشی که منجر به فساد این مواد می شود، مصرف دارد.
بنفشه (Viola odorata L)Sweet-Violet.
گیاهی علفی پایا دارای برگهایی است که معمولاً از محل مشترکی در ناحیه یقه خارج می گردند. برگهای آن عموماً قلبی شکل دارای دمبرگ دراز واقع بر روی سطح زمین است زیرا ساقه هوایی مشخص که برگها بر روی آن واقع شوند وجود ندارد.
گلهای آن منفرد، زیبا به رنگ بنفش، بندرت سفید یا گلی و معطر است گلهای زیبا و معطر آن در اوایل بهار ظاهر می گردند.
دم کرده 20 گرم برگ تازه بنفشه در 250 میلی لیتر شیر جوشان، اثر نرم کننده پوست دست و صورت دارد. برای این کار برگها را در شیر جوشان وارد کرده حرارت را قطع می نمایند. سپس 5 تا 10 دقیقه به همان حال می گذارند تا دم کند. این محلول علاوه بر ایجاد طراوت و شادابی پوست رنگ آن را نیز کمی سفید می کند.
بنفشه سه رنگ (Viola tricolor L)Three Colored Violet.
گیاهی است علفی و یک ساله که ساقه زاویه دار، به رنگ سبز مایل به زرد به طول 25 سانتی متر دارد. برگهای آن متناوب عاری از دمبرگ، بیضوی یا دندانه ای فاصله دار و شامل زائده با برگهای عمیق، گلهای آن کوچک به رنگ زرد روشن با لکه های بنفش است.
گیاه اصلی و واریته های متفاوت آن تواماً به مصارف درمانی می رسند. قسمت مورد استفاده آنها گیاه کامل و یا گلهای آنهاست. لوسیون حاصل از دم کرده 30 گرم گیاه تاره در یک لیتر آب جوشان اثر بسیار مفید در بهداشت پوست صورت و شادابی آن دارد و باید به حالت نیمه گرم و بصورت کمپرس مورد استفاده قرار گیرد تا اثر مفید ظاهر نماید.
پوستهای حساس، بیش از هر چیز از لوسیون دم کرده بنفشه بهره می برند. 30 گرم از گیاه را به مدت 5 دقیقه در آبجوش دم کنید. محلول را صاف کرده سپس بصورت کمپرس ولرم روی پوست صورت قرار دهید.
بومادران Yarrow.
(Achillea Millefolium L)
گیاهی است پایا به ارتفاع 20 تا 90 سانتی متر بیشتر بصورت خودرو در دشتها، کنار جاده ها، کوهستان های نقاط مختلف ایران و اروپا می روید. برگهایی بدون دمبرگ دراز، پوشیده از کرک و منقسم به بریدگی های بسیار باریک دارد. از کلیه قسمتهای این گیاه بوی قوی استشمام می شود بطوری که به مجرد دست زدن به اعضای گیاه این بو احساس می گردد. قسمت مورد استفاده این گیاه سرشاخه گلدار و برگ آن است که طعم تلخ و بوی قوی دارد.
با بومادران و یا اسانس آن، مخلوط در روغن کنجد، نوعی کرم بهداشتی جهت تامین سلامت پوست در مقابل نور خورشید تهیه می شود.
به (Cydonia oblonga M)Quince.
درخت کوچکی است با ساقه ای کبودرنگ، برگهای آن ساده با ظاهری غبارآلود است. گلها ی آن درشت و به رنگ سفید تا مایل به صورتی دیده می شود. میوه به درشت، پوشیده از کرک و محتوی دانه های لعابدار می باشد. رنگ میوه پس از رسیدن زرد می شود. میوه آن دارای بوی مطبوع و طعمی شیرین یا کمی ترش و قابض می باشد. قسمت مورد استفاده درخت به، میوه، دانه و برگ آن است. ترکیبات شیمیایی به، دارای مواد قندی، اسید مالیک و دارای ویتامین های B، C، PPو پروویتامین A می باشد.
به، از میوه های مفید در بهداشت پوست صورت و پیشگیری از پیدایش چین و چروک می باشد. بدین سبب مقداری به را به مدت 15 روز در شیر و الکل خیسانده و پس از صاف کردن آن را بصورت لوسیون روی پوست صورت و گردن و دستها می مالند. لوسیون الکلی به باری جلوگیری و برطرف کردن چروکهای صورت و گردن بسیار مفید است.
پرتقال (Citrus aurantium Ri)Orange.
درخت پرتقال ظاهری شبیه درخت نارنج دارد. با این اختلاف که اولاً برگهای آن منتهی به دمبرگی است که برخلاف درخت نارنج، بالهای کم عرض تر آن را فرا می گیرد. بطوریکه این خود وسیله تشخیص آن درخت است و میوه اش طعم شیرین، کمی ترش و کاملاً متمایز از نارنج دارد. پرورش درخت پرتقال به علت میوه مطبوع و خوش طعمی که دارد در منطقه وسیعی از نواحی مختلف دنیا معمول است.
اسانس پرتقال از فشردن قسمت خارجی پوست تازه پرتقال ( قبل از رسیدن کامل آن) بدست می آید. این اسانس رنگ زرد کم و بیش تیره و بوی معطر دارد. اسانس پرتقال اثر ضدعفونی کننده دارد و در تهیه پمادهای ضدعفونی کننده بکار می رود. بعلاوه از آن در تهیه ادوکلن، لوسیون های مختلف و فرآورده های زیبایی استفاده بعمل می اورند.
پرتقال میوه ای است لذیذ که با مصرف آن کمبود عناصر فلزی بدن تامین می شود و مقاومت طبیعی بدن زیاد می شود. در استعمال خارجی دارای اثر مفید در تامین شادابی پوست است. برای این کار قسمت خوراکی پرتقال را که محتوی شیره است، بمدت 20-15 دقیقه بر روی پوست صورت قرار می دهند. این عمل باعث استراحت پوست و جلوگیری از پیدایش چین و چروک و تامین شادابی آن می گردد. اگر بعد از پاک کردن آرایش صورت قسمت گوشتدار پرتقال را له کرده بر روی پوست بمالند، در زیبایی رنگ پوست و سلامت آن بسیار مفید واقع می شود.
مطالب مرتبط
گیاهان و میوه های مورد استفاده در ساخت فرآورده های آرایشی و خواص آنها،بخش اول
گیاهان و میوه های مورد استفاده در ساخت فرآورده های آرایشی و خواص آنها ،بخش سوم
گیاهان و میوه های مورد استفاده در ساخت فرآورده های آرایشی و خواص آنها، بخش چهارم
گیاهان و میوه های مورد استفاده در ساخت فرآورده های آرایشی و خواص آنها، بخش پنجم
گردآوری و تنظیم: نایس کلوب
برگرفته از کتاب 1001 نکته زیبایی پوست، مو، ناخن و …،تالیف: نسرین تک زارع ، دکتر علیرضا تک زارع، مهندس محمد رضا تک زارع،انتشارات شقایق چاپ پنجم 1389