فرآورده های مورد استفاده در درماتولوژی

فرآورده های مورد استفاده در درماتولوژی

آنتی بیوتیک ها

این داروها سبب کشتن یا مهار باکتری ها می شوند. آنتی بیوتیک ها به طرق مختلفی اثر می کنند و به طور شایع به وسیله تخریب و شکستن دیواره سلولی باکتری یا تاثیر بر روی مواد حیاتی مورد نیاز باکتری عمل می کنند. آنتی بیوتیک های موضعی برای پوست معمولا به صورت محلول کرم یا پماد هستند.

 

داروهای ضد قارچ

بیشترین نحوه تاثیر این داروها از طریق مهار تولید مواد مورد نیاز برای ساخت دیواره سلولی قارچ صورت می گیرد که سبب ایجاد حفره هایی در دیواره سلولی می گردد که به دنبال آن مرگ سلولی اتفاق می افتد. گروههای دارویی ضد قارچ براساس ساختمان شیمیایی آنها عبارتند از :

گروه ایمیدازول : شامل بای فونازول bifonazole، کلوتریمازول Clotromazole، ایکونازول econazole، ایزوکونازول isoconazole، کتوکونازول ketoconazole، مایکونازولmiconazole.

– گروه دارویی که ماده فعال آنها سیکلوپیروگزولامین Ciclopiroxolamine است.

– سایر داروها : شامل نیستاتین nystatin، تربینافین terbinafine ، تولنفتات tolnaftate ، زینک آندسیلنات zincundecylenate.

این داروها ممکن است به صورت محلول، کرم، شامپو، پودر یا اشکال دیگر مورد استفاده قرار گیرند. داروهای ترکیبی به صورت مخلوطی از کورتیکوستروئیدها و آنتی بیوتیک ها و داروهای ضد قارچ نیز موجود است که در مواردی که عفونت قارچی و میکروبی همزمان وجود داشته باشد و یا عفونت قارچی سبب ایجاد التهاب شدید پوست شده باشد مورد استفاده قرار می گیرند.

 

آنتی سپتیک ها یا ضدعفونی کننده ها

داروهای ضد عفونی کننده سبب کشتن یا مهار باکتری ها و سایر میکروارگانیسم ها می شوند. آنتی بیوتیک هایی که برای شستن دست ها و ضدعفونی کردن پوست قبل از درمان طبی به کار می روند شامل هگزاکلروفن، کلرهگزیدین و محلول های الکلی با غلظت بالا هستند. الکل 70 درصد برای ضد عفونی کردن پوست پیش از اعمال طبی به کار می رود. همچنین وسایل پزشکی را جهت ضدعفونی کردن می توان در درون الکل گذاشت.

برخی مواد پاک کننده در غلظت های بالا قدرت از بین بردن باکتری ها را به طور موثر دارا می باشند مثل ترکیباتی از آمونیوم و ستریماید که با غلظت های پایین در ترکیب شامپو به کار می روند و در غلظت های زیادتر آنتی سپتیک قوی هستند.

 

مواد آنتی سپتیک برای درمان نواحی عفونی پوست

این ضدعفونی کننده ها به صورت محلول هایی که ماده فعال آنها دارای غلظت پایین است مورد استفاده قرار می گیرند مثل محلول پرمنگنات پتاسیم یا محلول های دارای پایه کلرین محلول های ضعیف پرمنگنات پتاسیم به رنگ صورتی / بنفش بوده برای درمان نواحی عفونی پوست به کار می روند مثلا برای عفونت دست می توان آن را روزی دو سه بار به مدت چند دقیقه در محلول پرمنگنات پتاسیم قرار داد. راه دیگر برای درمان عفونت های ترشح دار پوست، مرطوب کردن مکرر محل به وسیله پارچه کتانی خیس شده در محلول آنتی سپتیک است که روزی دو تا سه بار به مدت چند دقیقه بر روی موضع قرار داده می شود.

 

پر اکسید هیدروژن

این ماده یک آنتی سپتیک قوی است که به صورت محلول رقیق شده در آب تهیه می شود. چون این ماده می تواند سبب آسیب به بافت های بدن شود به طور معمول به عنوان ضد عفونی کننده به کار نمی روند. از این ماده برای بی رنگ کردن موها نیز استفاده می شود.

 

محلول های حاوی یوداین

هنوز معلوم نیست که این ترکیبات چگونه سبب کشتن باکتری ها و سایر میکروارگانیسم ها می شوند ولی تاثیر آنها سریع و قوی است. شکل های موجود این فرآورده شامل موارد زیر است :

یدوفورم

ترکیبی است که یوداین آزاد می سازد و تاثیر ضد باکتری نسبتا ملایم دارد.

پوویدون آیوادین

مخلوطی از آیوادین  یک پلیمر است که به آرامی ید آزاد می کند و به صورت پودر پماد یا لوسیون زرد مایل به قهوه ای موجود است. این ماده در درمان نواحی عفونی پوست به کار می رود.شکل مایع آن به عنوان آنتی سپتیک جهت آماده سازی قبل از عمل های طبی به کار می رود بهتر است قبل از استفاده بدانیم که آیا محلول حاوی الکل است یا نه. در صورتی که در ترکیب آن الکل به کار رفته باشد نباید آن را در زخم به کار برد زیرا باعث سوزش شدید و در موارد خاصی آسیب بافتنی می شود.  

تنطور ید

این ماده شامل ید رقیق شده با الکل است و در مواردی که قبلا توضیح داده شده کاربرد دارد.

 

ترکیبات صناعی رنگی

این ترکیبات رنگ های مصنوعی هستند که سالیان متمادی به عنوان داروهای ضد میکروبی مورد استفاده قرار گرفته اند. مثل ویوله دوژانسین ولی ترکیباتی که قبلا توضیح داده شد جایگزین آنها شده است.

 

کورتیکوستروئیدها

استروئیدها، گروه هایی از هورمون طبیعی هستند که در بدن ساخته می شوند. از میان عملکردهای مهم این هورمون ها، خاصیت ضد التهابی آنهاست که مصرف گسترده این ترکیبات را در پوست سبب شده است. انواع بسیاری از این ترکیبات در دسترس است که براساس شدت التهاب های پوستی مورد استفاده قرار می گیرند. این داروها در صورتی که به مدت طولانی مورد استفاده قرار گیرند می توانند سبب بروز عوارض ناخواسته ای شوند. عوارض پوستی این ترکیبات عبارتند از :

– نازک و شکننده شدن پوست که اصطلاحا آتروفی خوانده می شود .

– پورپورای جلدی به صورت نواحی خونریزی دهنده داخل پوست

– آکنه، که به دنبال استفاده طولانی مدت این داروها بروز می کند.

– تلانژکتازی که به صورت شبکه های عروقی نازک بر سطح پوست دیده می شود.

– هیرسوتیسم یا افزایش موهای بدن در مناطقی که با استروئید درمان شده است. به خاطر عوارض بالقوه فوق، نباید بدون مشاوره پزشک از استروئید استفاده شود. در بسیاری از کشورها مثل ایالات متحده و انگلستان فقط ترکیبات استروئیدی ضعیف، (0.5 تا 1 درصد) بدون نسخه قابل فروش است و بقیه فرآورده های استروئیدی را باید با نسخه پزشک دریافت کرد.

– ترکیبات کورتیکوستروئیدی را نباید در پوست صورت بیش از حد استفاده کرد حتی اگر استروئید ضعیف باشد.

– استرویدهای پر قدرت ممکن است از طریق پوست جذب خون شوند که نه تنها اثرات مخرب بر پوست دارد بلکه ممکن است عوارض سیستمیک عمومی نیز در بدن ایجاد کند.

همان طور که قبلا گفته شد انواع بسیاری از استروئیدها با قدرت های مختلف وجود دارد. عمده ترین عاملی که تعیین کننده قدرت دارو است غلظت استروئید موجود در آن است ولی عوامل دیگری نیز در این  امر دخالت دارند مثل طبیعت فرآورده ، بنابراین مثلا یک پماد قویتر از کرم حاوی همان استروئید است. 

 

 

 

گردآوری و تنظیم : نایس کلوب

کتاب آرایش و درمان پوست تالیف دکتر آوی شای ، دکتر هاوارد مایباخ ، دکتر رابرت باران ترجمه دکتر حمید نوروزی