شامپوها

شامپو 

 

غدد پوست مرتباً پوست موها و سر را چرب می کنند. این چربی در برابر از دست دادن رطوبت پوست و مو را حفظ می کند. حالت درخشندگی موها ناشی از ترشح چربی می باشد. گرد و غبار آلودگی های محیطی و تکه های مرده پوست به این لایه چربی می چسبند. بنابراین لازم است این چربی ها و مواد گیر افتاده در آنها هر از گاهی از پوست و مو پاک شوند. اصول پاک کنندگی شامپوها مثل صابون ها می باشد در شستن موی سر نباید از صابون های معمولی استفاده کرد زیرا :

– PH بالای صابون ها به پوست و مو صدمه می رساند.

– صابون های معمولی با آب شیر تولید نمک های کلسیمی می کنند که علاوه بر چسبیدن به مو سبب شکنندگی و مات شدن موها می شود. اگر مو بلند باشد این چسبندگی ها، شانه کردن مو را مشکل می سازد. به همین دلایل امروزه شامپوها و صابون های حمام با ترکیبی متفاوت از صابون های معمولی عرضه می شوند.

در انتخاب شامپوی مناسب به موارد زیر باید توجه شود:

1- نوع مو(چرب و خشک، نازک و ضخیم بودن موها، رنگ شدگی و فر دار بودن و  …..)

2- پوست سر (شوره زدن موها و …..) 

3- تحریک کنندگی (تحریک چشم ها، تحریک پوست و ….)

4- سلیقه های شخصی (مواد معطر شامپو، میزان کف کردن، ایجاد شفافیت، در مو، راحتی شانه زدن، راحتی شستشو و آب کشی و ….)

 

اجزای شامپو 

مواد مرطوب کننده باید به شامپوها اضافه شوند. زیرا تمیز شدن موها به وسیله پاک کننده های معمولی سبب مات شدن موها و از دست رفتن نرمی آنها می گردد. عوامل دیگری خشک شدن موها را تشدید می کنند که عبارتند از :

«آلودگی  هوا، خشکی هوا، وزش باد، کلر موجود در آب  استخرها و …..» 

کسانی که موی چرب دارند باید از شامپوهایی که دارای مقادیر زیادتری از پاک کننده باشند استفاده کنند.

در صورتی که موی سر خشک  باشد بیشتر مرطوب کننده (نرم کننده) لازم دارد.

 

اجزای اصلی شامپوها عبارتند از:

 

1- حالت دهنده ها

موهای خشک با استفاده از این مواد نرم و درخشان می شوند و شانه کردنشان  آسان تر صورت می پذیرد. برخی از محققان استفاده از حالت دهنده ها را بعد از شستن سر نسبت به استفاده از شامپوهایی که خود حاوی حالت دهنده هستند ترجیح می دهند.

 

2- مواد کف کننده

استفاده از این مواد صرفاً جنبه روانی دارد زیرا ایجاد کف با پاک کنندگی رابطه ای ندارد.

 

3- نرم کننده های آب

از تشکیل نمک های سنگین و چسبنده کلسیمی بر روی مو جلوگیری می نمایند.

 

4- غلیظ کننده ها

این مواد فرم جامدتری به شامپو می بخشند و از سرازیر شدن و ورود شامپو به چشم جلوگیری می کنند.

 

5- رنگ و عطر

بهتر است از شامپوهایی که فاقد این مواد باشند استفاده شود (به علت خطر تحریک پوست سر یا واکنش های آلرژیک و …)  

 

مواد تغذیه کننده در شامپوها

ویتامین های مختلف (B، E، ……) عصاره های گیاهی، عسل، تخم مرغ و غیره ممکن است در ترکیب شامپوها استفاده شوند. اما این ترکیبات بیشتر بر فروش کالا موثر هستند تا تغذیه مو قابل توجه است که بدنه مو از بافتی غیر زنده تشکیل شده است و امکان تغذیه برای لایه خارجی مو وجود ندارد. با این وجود این مواد می توانند بر ظاهر مو اثر گذار باشند و موها را نرم و شفاف کنند.

اگر منظور از تغذیه، ریشه مو باشد بهتر است ماده مورد نظر در شکل محلول مالیدنی استفاده شود تا چند ساعت در موضع باقی بماند نه اینکه در ترکیب شامپو به کار رود که تنها زمانی کوتاه در محل باقی می ماند.

 

شستشوی صحیح موها

– در شستن موها باید به نرمی مالش داده شوند و خشک کردن هم با ملایمت انجام پذیرد.  

– بعد از استفاده از شامپوها کمترین باقیمانده شامپو بر روی سر باید کاملا شستشو شود تا از تحریک پوست جلوگیری گردد. بهتر است بعد از شستن سر موها به مدت 3 تا 4 دقیقه آب کشی شوند.

– شامپوها حتی اگر ملایم باشند نباید وارد چشم شوند (شامپوهای ملایم فاقد ترکیبات ایجاد کننده سوزش در چشم ها می باشند)

– در مورد دفعات شستن مو پیشنهاد خاصی وجود ندارد و هر کس بنابر میزان چرب یا خشک بودن مو، مقدار فعالیت بدنی و تماس با آلودگی ها آن را مشخص می کند. اگر شستشوی موها با ملایمت انجام شود می توان هر روز این کار را انجام داد.

 

حالت دهنده های مو

شادابی و صاف بودن موها به علت نظم قسمت خارجی مو می باشد که در اصطلاح کوتیکول نام دارد. آسیب دیدن کوتیکول موجب خراب و نامنظم شدن سطح مو ایجاد حالت خشن و زمخت در مو، کدر شدن، شکسته شدن و دو شاخه شدن انتهای مو خواهد شد. جهت یادآوری اعمال که باعث تخریب موها می گردد ذکر می شود:

– شستن بیش از حد موها (با این وجود اگر موها کوتاه و شامپو ملایم باشد این آسیب کمتر خواهد بود). – افراط در برس کشیدن یا شانه زدن

– سشوار زدن بیش از اندازه

– فر دادن مو

– رنگ کردن با رنگ های دائمی

– بی رنگ کردن مو

– تغییر دادن رنگ مو

– محیط نامناسب : اشعه آفتاب، وزش باد، کلر موجود در آب استخرها.

این اعمال اگر به کوتیکول آسیب بزنند و ریشه مو سالم باقی بماند بر رشد مو اثر نخواهند داشت ولی در صورت تکرار و صدمه رسیدن به ریشه مو سبب ریزش مو خواهند شد.

حالت دهنده ها به منظور جلوگیری از آسیب دیدن سطح خارجی موها طراحی شده اند اعمال اصلی حالت دهنده ها عبارتند از :

– ایجاد پوشش برای صاف و یکنواخت شدن موها

– خنثی کردن بارها الکتریکی سطح مو برای راحت تر شانه شدن موها

به طور کلی حالت دهنده ها به مو اتصال پیدا کرده و شکاف ها و حفره های موجود در ساقه مو را پر می کنند. حالت دهنده ها را باید بعد از شستن موها به کار برد این ترکیبات باید فقط روی موها و نه بر روی پوست سر مالیده شوند. مدت زمان باقی ماندن این مواد روی مو برحسب دستور سازنده مشخص می شود. در هر صورت بعد از چندین دقیقه باید فقط توسط آب شسته شوند. استفاده بیش از حد از این مواد موجب کدر شدن رنگ مو خواهد شد.

 

ژل ها و نگهدارنده های حالت مو

وظایف این ترکیبات متفاوت از حالت دهنده ها می باشد. فرآورده های  نگهدارنده حالت مو کمک می کنند تا موها به شکل خاص باقی مانده و از باد یا نور شدید آفتاب محافظت شوند. ژل ها مو را سفت می کنند و شکل دادن آن را راحت می سازند. استفاده زیاد از حد این ترکیبات ممکن است به ریشه یا کوتیکول مو صدمه بزند. این ترکیبات بعد از چند ساعت باید از سطح موها شسته شوند تا میزان آسیب کمتری به پوست و مو برسانند.

 

 

 

تهیه و تنظیم : نایس کلوب

برگرفته از کتاب مراقبت و بهداشت پوست و مو ، مولف حسین گندمکار ، تهران انتشارات دریا سر 66593588