درمان با لیزر در درماتولوژی
توانایی لیزر برای مسائل درماتولوژیک براساس دو خاصیت عمده است :
– یکی به خاطر قابلیت تولید پرتوهای نورانی با قدرت بالاست که می تواند بافت تحت درمان را به صورت دقیق تخریب کند.
– دوم به خاطر توانایی اشعه لیزر در جایگزین شدن به درون یک هدف خاص براساس رنگ یا مشخصه دیگری که در نسج مورد نظر وجود دارد است. این هدف گیری براساس رنگ، به طور بارزی سبب کاهش آسیب به بافت اطراف که رنگ متفاوتی دارند می شود انواع گوناگون تجهیزات لیزری برای درمان ضایعات جلدی که رنگ های متفاوتی دارند وجود دارد :
– ruby laser می تواند در درمان ضایعات آبی یا قهوه ای رنگ پوست موثر باشد.
– Pulsed dye laser برای درمان ضایعات خیلی پر عروق موثر است و بنابراین در درمان شبکه های عروقی مثل تلانژکتازی وسیله مناسبی است.
علاوه بر موارد فوق لیزرهایی برای درمان بسیاری از ضایعات پوستی مثل زگیل ها، اسکارها و تومورهای مختلف پوست طراحی شده اند.
سایر موارد استفاده از لیزر مانند لایه برداری پوست صورت و برداشتن موها با جزئیات بیشتری مورد بحث قرار خواهند گرفت.
برداشتن خال کوبی به وسیله لیزر
لیزر می تواند به طور انتخابی رنگ مربوط به خال کوبی پوست را هدف گرفته و آن را به قسمت های ریزی تجزیه کند که بعد به وسیله سلول های سفید خونی خاصی بلعیده شوند بدون اینکه پوست سالم ناحیه دچار آسیب گردد.
لایه برداری پوست به وسیله لیزر
اساس لایه برداری پوست به وسیله لیزر مشابه با لایه برداری شیمیایی است. در هر دو حالت هدف سوزاندن سطحی پوست است که متعاقب بهبود سوختگی پوست تازه ایجاد می شود. تا همین اواخر از لیزر برای این منظور نمی شد استفاده کرد زیرا خطر سوزاندن عمیق تر پوست از آنچه مدنظر بود وجود داشت ولی پیشرفت در فن آوری سبب ساخت دستگاه هایی شد که قادرند پالس های سیار کوتاه کمتر از هزارم ثانیه تولید کنند که زمان واقعی تماس اشعه با پوست را کوتاه کرده و امکان لایه برداری را فراهم می سازند. در نتیجه این پیشرفت ها اکنون می توان عمق دقیق نفوذ اشعه به درون پوست را تعیین کرد. لیزرهایی که به این منظور به کار می روند شامل لیزر co2 و YAG: erbiumهستند. این لیزرها عمدتاً برای از بین بردن اسکارهای آکنه و چروک های اطراف چشم ها و دهان کاربرد دارند.
اثرات سودمند لایه برداری لیزری پوست به مدت های زمانی مختلف باقی می ماند که از فردی به فرد دیگر متفاوت است. عوارض احتمالی لایه برداری لیزری پوست مشابه لایه برداری شیمیایی است. عمده ترین عوارض شامل قرمزی صورت که ممکن است تا سه ماه باقی بماند اسکار و تغییرات رنگدانه ای پوست است. لایه برداری لیزری پوست در صورتی که انجام دهنده آن فرد ماهری باشد و طبق دستورات طبی پذیرفته شده صورت گیرد عملی بی خطر است.
از بین بردن موهای زائد به کمک لیزر
عقیده پاکسازی موهای زائد با استفاده از لیزر به طوری که به مدت طولانی موثر باشد نخستین بار در سال 1995 مطرح و منتشر شد. مبنای علمی این نوع از درمان این است که تفاوت رنگ بین فولیکول مو و پوست وجود دارد و انرژی نوری به سوی فولیکول مو هدف گیری می شود. از آنجایی که اشعه لیزر به درون پیگمان های تیره رنگ مو نفوذ می کند هرچه پوست روشن تر و مو تیره تر باشد اثر انتخابی لیزر بر فولیکول بیشتر و بر بافت اطراف کمتر خواهد بود و اشعه لیزر سبب تخریب فولیکول مو و جلوگیری از رشد مو خواهد شد. عوارض اصلی این نوع درمان شامل موارد زیر است :
– احساس ناراحتی خفیف در طی درمان (این ناراحتی قابل تحمل است و نیاز به بی حسی وجود ندارد)
– ایجاد قرمزی در موضع به مدت چند دقیقه تا چند ساعت
– سوختگی های سطحی که معمولا بدون علائم دیگر و بهبود یابنده است.
نکات مهم زیر باید مورد توجه قرار گیرد :
– با توجه به مسائل فوق، این نوع از درمان نباید در افرادی که پوست تیره دارند به کار رود و موهای روشن به وسیله روش های لیزری قابل درمان نیستند. در حالات فوق اختلاف رنگی بین مو و پوست کافی نیست تا انجام لیزر درمانی موثر و بی خطر باشد. درمان با لیزر در افرادی که پوست تیره دارند می تواند سبب هیپوپیگمانتاسیون شود و پوست اطراف فولیکول مو را کمرنگ کند اگر چه این عارضه با گذشت زمان در اکثر افراد خود به خود رفع می شود.
– درمان با لیزر سبب توقف رشد فعال موهای درمان شده به مدت طولانی می گردد که گاه به مدت چندین سال خواهد بود. پاسخ درمانی براساس محل مورد درمان متفاوت است نتایج کار در حفره های بازو، کشاله ران و پا رضایت بخش است. موی صورت پاسخ کمتری به درمان با لیزر می دهد. همچنین پاسخ درمانی از شخصی به شخص دیگر بسیار متفاوت است که علت این امر کاملا شناخته شده نیست.
در حدود ده درصد از موها نیاز به درمان تکمیلی دو یا سه بار در سال خواهند داشت. کارآیی لیزر بستگی به فازی دارد که موها در آن قرار گرفته اند. در فاز رشد یا آناژن فولیکول ها لیزر می تواند موثر باشد ولی در فاز تلوژن که مو نزدیک به دژنراسیون است مابین فولیکول و محلی که قرار است موی تازه از آن رویش کند فاصله وجود دارد و بنابراین سوزاندن موی تلوژن به وسیله لیزر بی فایده است نتایج حاصله تا به امروز در مورد بسیاری از بیماران امیدوار کننده بوده است و استفاده از لیزر را برای برداشتن موها تایید می کند. باید یاداور شد که این روش هنوز در دوران کودکی خود به سر می برد و می توان انتظار گسترش و پیشرفت هایی را برای آینده داشت.
گردآوری و تنظیم : نایس کلوب
کتاب آرایش و درمان پوست تالیف دکتر آوی شای ، دکتر هاوارد مایباخ ، دکتر رابرت باران ترجمه دکتر حمید نوروزی
