جوش چیست؟
جوش یک مشکل پوستی است که وقتی چربی بیش از اندازه در پوست تولید و به همراه سلول های مرده ترکیب شود حفره ها و منافذ پوست را مسدود کند، ایجاد می شود. این مشکل (جوش) بسیار شایع است به حدی که یک بخش طبیعی از رشد انسان در نظر گرفته می شود اگر شما جوش دارید این مهم است که سیکل و دوره تولید و بروز آن را شناخته و درک کنید. مواردی که در زیر آمده حقایقی است که آگاهی از آنها الزامی می باشد.
چطور یک جوش (آکنه) شروع می شود؟
جوش در 80% از جوانان ظاهر می شود جوش با التهاب و آماس یک نوع غده تولید کننده چربی در پوست شروع می شود. این غده"Sebaceous"نامیده می شود و چربی به نام Sebumرا تولید می کند. وظیفه Sebumرا براساس افزایش هورمون های اندروژن تولید می کنند. این فرآیند ممکن است در دوران جوانی بیشتر از دوران بلوغ و نوجوانی اتفاق افتد.
غده چربی چیست؟
غده چربی به پایه هر فولیکول موئی چسبیده است. در طی دوران بلوغ جنسی و ابتدای جوانی، سلول های پوست فولیکول موئی محافظ با سرعت بیشتر بطور انبوه پوست انداخته و چسبناک می شوند و این خود یک عامل اساسی در مسدود کردن منافذ پوست بشمار می رود. فولیکول های پر شده از چربی و مسدود شده همچنین در حالت نرمال حاوی یک نوع باکتری به نام جوش های Propionibacterum است که وقتی در حفره ها و منافذ پوست حبس می شوند باعث قرمزی، التهاب و تورم در پوست می شود.
رابطه ید و جوش صورت
مصرف بیش از اندازه ید باعث ایجاد آکنه و جوش های پوستی می شود. افراد در سنین نوجوانی به دلیل وضعیت خاص هورمونی بدن بیشتر مستعد بروز این گونه جوش ها هستند و چنانچه در غذاهای مصرفی از ید زیاد استفاده شده باشد این عارضه تشدید می شود. از طرفی به دلیل لزوم مصرف شیر ومحصولات لبنی در سنین رشد نمی توان مصرف آنها را محدود نمود پس باید از عدم وجود ید زیاد در آن اطمینان خاطر حاصل کرد تا مدتی قبل تصور می شد مصرف زیاد شیر و محصولات لبنی موجب بروز چنین جوش ها و عوارض پوستی می شود اما محققان دانشگاه نیویورک دریافتند که در بسیاری از دامداری ها علاوه بر ضد عفونی ظروف دوشیدن شیر باید به منظور جلوگیری از بروز عفونت در دام ها نیز به آنها ید داده می شود که عامل اصلی در ایجاد جوش ها در واقع ید است نه صرفاً مصرف زیاد شیر و لبنیات. مطالعات انجام شده حاکی از آن است که تولید شیر در کشورهایی نظیر آمریکا، انگلستان، دانمارک، نروژ، و ایتالیا از دهه 60 با استفاده از مقادیر قابل ملاحظه ید همراه بوده است. البته آزمایشات نشان می دهند که جوش ها و آکنه های پوستی ناشی از مصرف ید زیاد بسیار سریعتر از جوش های ناشی از اختلالات هورمونی به روش های درمانی پاسخ می دهند اما به منظور قطعیت بیشتر در مورد ارتباط مقدار دقیق ید و بروز عوارض پوستی نیاز به آزمایشات بیشتر در آینده است.
آیا زنان باردار مجاز به استفاده از کرمهای درمان جوش هستند؟
در حالی که بعضی از خانم های باردار وضعیت پوست خود را در دوران بارداری بهتر و مطلوب تر می بینند، بسیاری هم در پوستشان دچار مشکل می شوند. داروها و کرم های درمان جوش حاوی پرواکسید بنزویل می باشند و اینکه آیا این ماده برای استفاده در دوران بارداری مجاز و مطمئن می باشد یا نه هنوز مشخص نیست. اگرچه اسید رتینوئیک موجود در کرم رتین A خطرناک شناخته نشده اما ترکیب مشابه دیگری وجود دارد که در صورت استفاده در سه ماهه اول بارداری در جنین ایجاد نقص مادرزادی می کند. از آنجائی که هر دو ترکیب شیمیایی بسیار شبیه به هم هستند بهتر است از استفاده این کرم به خصوص در سه ماهه اول بارداری پرهیز نمایید.
علت جوش ها در دوره نوجوانی چیست؟
یکی از اختلالات شایع خصوصا در سنین نوجوانی جوش صورت است تغییرات هورمونی در هنگام بلوغ منجر به افزایش فعالیت غددی د ر پوست می گردد، که آنها را غدد سبابه می گویند به طوری که این غدد بزرگتر شده و سموم بیشتری ترشح می کنند و این تغییرات به قدری در بلوغ شایعه است که آن را ضمیمه طبیعی و فیزیولوژیک بلوغ می دانند و گاهی به آن آکنه یا جوش جوانی گفته می شود.
معمولا جوش ها در صورت بروز می کند اما گاهی به سینه، بازو و پشت کمر هم کشیده می شو ند این آکنه ها اکثرا با میکروارگانیسمهای طبیعی پوست ارتباط پیدا کرده و جوشهای چرکی را موجب می شوند.این جوشها در نوجوانی شایع تر بوده و با اضافه شدن سن به تدریج از بین میرود ولی در بعضی افراد هم ممکن است ادامه یابند.
عوامل موثر بر جوش چیست؟
اولین عامل جوش تغییرات هورمون ها است و مهمترین هورمون در این میان هورمون های مردانه یا آندروژنیک است. خصوصا تستوسترون که یک هورمون مردانه بوده و در زنان کمتر یافت می گردد ولی در برخی از زنان این هورمون افزایش بیش از حد طبیعی داشته و باعث جوش های صورت در آنان می گردد. پس هورمون اول تستوسترون است.
هورمون دوم هورمون تیروئید است که افزایش فعالیت غدد تیروئیدی ممکن است باعث افزایش جوش های صورت و بدن بشود.
بهتر است بدانید هورمون های زنانه خصوصا استروژن ا ز ایجاد جوش های صورت جلوگیری کرده و در درمان جوش های صورت زنان موثر می باشد.
عامل دوم جوش های صورت استرس های روانی است. لازم است بدانید که پوست بسیار تحت تاثیر مشکلات روانی قرار می گیرد لذا دیده شده که در افراد افسرده و یا عصبی، اختلالات پوستی شایع تر است. لازم به ذکر است که مشکلات روانی و استرس های درونی . (مثلا امتحان) باعث افزایش جوش های صورت شده و درمان را مشکل تر می کند.
عامل سوم آب و هوای مرطوب، گرما و تعریق زیاد است که باعث افزایش جوش می گردد و باید از آنها پرهیز نمود.
عامل چهارم تحریک فیزیکی و دستکاری جوش های صورت است فشار دادن و ماساژ مکرر و مداوم پوست جوش های صورت را افزایش می دهد لذا بهتر است از این کار کاملا خودداری گردد.
عامل پنجم: برخی از داروهای مصرفی همانند داروهای کورتونی، داروهای ضد تشنج، داروهای ضد افسردگی (لیتیوم)و مقادیر زیاد ویتامین ها (همانند ب 12، ب6، ب1) که باعث افزایش جوش های صورت می گردد.
عامل ششم: لوازم آرایشی و بهداشتی که پوست را چرب می کنند و می توانند باعث افزایش جوش های صورت گردند لذا افرادی که جوش دارند بهتر است از این مواد استفاده نکنند.
تراشیدن ریش و اثر آن بر روی جوش های صورت
تراشیدن ریش مخصوصا در نواحی چانه، آکنه را بدتر و پوست صورت را حساستر می کند. هر گاه جوش های جوانی بسیار شدید و زیاد باشند باید از تراشیدن ریش باید جدا خودداری کرد تا زمانی که جوش ها بهبود یابند، گاه موها به داخل پوست برگشته اند و تحریک بیشتری ایجاد می کنند. بنابراین بهترین راه گذاشتن ریش است. در تراشیدن ریش تفاوت چندانی بین خودتراش معمولی و ماشین برقی وجود ندارد ولی چون پوست در اثر آکنه متورم است استفاده از ماشین (در صورت لزوم) بهتر است. جوش های جوانی را با خراش هایی که در اثر تراشیدن ریش به وجود می آید اشتباه نگیرد. در این حالت پیاز مو توسط باکتری ها به عفونت خفیفی دچار می شود که به صورت جوش های قرمز و یا چرکی روی صورت مردها، معمولاً پس از تراشیدن ریش ظاهر می شود و با کم ضدعفونی کننده از بین خواهند رفت.
گردآوری و تنظیم :نایس کلوب
برگرفته از کتاب علل، علایم و تشخیص بیمار ی های پوست، صورت و مو ، مولف: بهزاد خراد زیر نظر دکتر علیرضا خرمی
