بهداشت و بیماری های مو
شوره سر
شوره سر بیماری نیست اگر چه ممکن است سبب ناراحتی فرد شود. شوره در سنین 20-40 سالگی شیوع بیشتری دارد. ترکیب شوره شامل تکه های مرده جدا شده از سطح پوست است و هم در موهای طبیعی و هم در موهای چرب یا خشک ممکن است دیده شود گرچه در موهای چرب شایع تر است.
شاید عوامل ارثی، هورمونی و محیطی در ایجاد شوره نقش داشته باشند. در ماه های زمستان شوره تشدید می شود. همچنین بیماری های قارچی نیز در ایجاد شوره موثر هستند.
توصیه پایه ای در درمان شوره این است که اگر شامپو کمکی در رفع بیماری نکرد باید شامپوهای ضد شوره دیگری استفاده شود تا بالاخره شامپوی مناسب که بهبود قطعی ایجاد کند پیدا شود. شوره سر یک اختلال مزمن و عود کننده است و درمان تنها باعث کنترل بیماری می شود و غالباً بعد از قطع درمان ضایعات مجدداً عود خواهند کرد. ولی بعد از 40 سالگی عود کمتر و ضایعات خفیف تر می باشند. اکثر شکست های درمانی به علت استفاده نکردن کافی از شامپوها و یا قرار ندادن کف شامپو به مدت کافی (5 تا 10 دقیقه) بر روی سر است.
اگردر ترکیب شامپو مشتقات گوگرد (مثل سلنیوم سولفاید) استفاده شده باشد. بهتر است به مدت کوتاه مصرف شوند. زیرا می توانند در بدنه موها شکستگی ایجاد کنند.
ریزش مو
ممکن است ریزش مو، منطقه خاصی را درگیر کند یا در کل بدن به صورت منتشر رخ دهد.
ریزش موی منتشر حاد سر
در حدود سه ماه بعد از روبرو شدن با یک عامل شعله ور کننده ایجاد می شود و خود به خود بهبود می یابد. برخی از علل این نوع ریزش مو عبارتند از :
– ریزش مو بعد از بیماری های تب دار
– ریزش مو بعد از حاملگی (که چند ماه بعد از زایمان شروع و 3 تا 6 ماه بعد متوقف می گردد)
– ریزش مو بعد از رژیم های غذایی سخت و استفاده از داروها
– ریزش مو بعد از اعمال جراحی
– ریزش مو بعد از استرس های شدید روحی
– ریزش مو به علت کمبود آهن
در این بیماران انجام آزمایش های خونی و تیروئیدی ضروری است در نهایت باید توجه داشت که ظرف 3 الی 6 ماه بهبودی حاصل می گردد. در این فاصله محلول های مینوکیسیدیل ممکن است کمک کننده باشند.
ریزش موی منتشر مزمن
اگر ریزش مو به صورت منتشر بیش از 6 ماه طول بکشد، لفظ مزمن به آن اطلاق می گردد. غالباً خانم های 30 تا 50 سال که موهای پر پشت و ضخیم دارند دچار این بیماری می شوند.طی 3 تا 4 سال و نهایتاً 10 سال خود به خود بهبودی پیدا می کنند. در هر صورت سبب طاسی کامل نمی شوند.
ریزش موی ناحیه پشت سر بعد از عمل جراحی
شاید در اعمال جراحی طولانی به علت نرسیدن اکسیژن و خون کافی به مو مو دچار ریزش شود. بهترین درمان جلوگیری از ایجاد بیماری، استفاده از حرکت دادن سر بیمار طی عمل جراحی توسط متخصصان بیهوشی می باشد.
ریزش موی مردانه
طاسی در مردان بیماری نیست بلکه پاسخ مو به هورمون های مردانه می باشد. موهای گیجگاهی، پیشانی و فرق سر بیشتر گرفتار می شوند. عوامل وراثتی در این نوع ریزش نقش اساسی دارند. امروزه روش های درمانی متعددی برای این نوع ریزش معرفی شده است. ترکیبات مینوکسیدیل موضعی در مردان زیر 30 سال که به مدت کمتر از 5 سال دچار ریزش مو شدند می تواند مورد استفاده قرار گیرد.
ریزش موی مردانه در خانم ها
اگر ریزش مو در نواحی گیجگاهی، پیشانی و بالای سر در خانم ها ایجاد شود احتمال یک ناهنجاری هورمونی وجود دارد. غالباً این بیماران دچار خشونت صدا، آکنه، بی میلی جنسی و گاهی ناباروری می شوند. در صورت وجود این علایم بیمار باید به متخصص غدد مراجعه کند.
ریزش موی موضعی
ریزش مو در یک ناحیه کاملاً مشخص و معمولاً گرد در اصطلاح پزشکی «آلوپسی آره آتا» نامیده می شود. این بیماری بسیار شایع است . بیماری یک زمینه ارثی دارد که توسط استرس های روحی تشدید می گردد. غالباً 1 تا 3 ماه طول می کشد تا دوباره موها رشد نمایند. استعمال ترکیبات کورتون دار موضعی یا تزریقی توصیه می شود.
موخوره
به علت شکستگی طولی ساقه مو ایجاد می شود. در این حالت موها چند شاخه می شوند. موخوره بیشتر در انتهای مو رخ می دهد ولی ممکن است در قسمت های مرکزی هم دیده شود. نکات زیر باید مورد توجه قرار گیرند:
– علت بیماری آسیب های فیزیکی است، باید بیمار از موهای خود مراقبت کند.
– برای شانه کردن حتماً موها را مرطوب کنید.
– از به کار بردن مستقیم سشوار خودداری کنید.
– از رنگ موی شیمیایی و فر استفاده نکنید.
– بعد از شستن موها حتماً از ترکیبات نرم کننده استفاده کنید.
– از چنگ زدن موها حین شستشو خودداری نمایید.
– حتماً از شامپوهای مخصوص موی خشک استفاده کنید.
پر مویی
افزایش تولید هورمون های مردانه در خانم ها سبب پر مویی (هیرسوتیسم) می شود. علایم این افزایش هورمونی شامل طاس شدن نواحی گیجگاهی، پیشانی و فرق سر، عضلانی شدن بدن ، بم شدن صدا، به هم ریختن قاعدگی، کاهش میل جنسی و آکنه می باشد. در این موارد علاوه بر درمان پرمویی باید جهت درمان بیماری هورمونی به متخصص داخلی (غدد) مراجعه نمود.
تهیه و تنظیم : نایس کلوب
برگرفته از کتاب مراقبت و بهداشت پوست و مو ، مولف حسین گندمکار ، تهران انتشارات دریا سر 66593588
