ازدواج به سبک اقوام ایرانی

ازدواج به سبک اقوام ایرانی

سنت ازدواج در میان ایرانیان محترم شمرده می شود و هر کدام از آداب و رسومی که برای باشکوه تر برگزار کردن آن اجرا می کنند فلسفه ای دارد که توجه به آن فرهنگ ازدواج ساده همراه با پایبندی به عقاید و مذهب را در میان جوانان گسترش می دهد.
تاریخچه برخی از رسوم در جشن عروسی، به پیش از تاریخ می رسد. این رسوم، در فرهنگ بسیاری از ملل جهان مشترک است. تبادل حلقه ازدواج، تبادل مهریه و شیربها، هدیه دادن گل، شام دادن در شب عروسی، شعرخوانی، دعا و خواندن کتب مقدس مانند قرآن در فرهنگ ملل گوناگون به شکل های مختلف و با جزئیاتی متفاوت وجود دارد. درعین حال امروزه برخی از زوج ها، مایلند مراسم عروسی خود را در مکان های عجیبی مانند معدن، داخل بلدوزر، در آسمان و حتی در فضا برگزار کنند.
اما در میان ایرانیان سنت ازدواج محترم شمرده می شود و هر کدام از آداب و رسومی که برای باشکوه تر برگزار کردن آن اجرا می کنند فلسفه ای وجود دارد که توجه به آن، فرهنگ ازدواج ساده همراه با پایبندی به عقاید و مذاهب در میان جوانان گسترش می دهد.
در این باره سپیده امینی راد، مردم شناس می گوید: نمایش و شناساندن آداب و رسوم ایرانیان در بحث ازدواج می تواند به آسان سازی ازدواج کمک کند چرا که در بسیاری از اقوام مراسم عروسی با کمترین هزینه و در عین حال باشکوه ترین مراسم برگزار می شود. بنابراین می توان گفت که ایرانیان از دیرباز همه اقوام و فامیل را در برگزاری مراسم عروسی شرکت می دادند و هر رسمی که بلد بودند را به کمک یکدیگر اجرا می کردند که این موضوع به باشکوه شدن یک مراسم ازدواج کمک شایانی می کرد.
وی ادامه می دهد: اگر سنت های ازدواج به جوانان این دوره شناسانده شود چه بسا تجملاتی که گریبان آنها را گرفته کمرنگ تر شود چون به طور حتم آنها می گویند که به عنوان مثال از قدیم مهریه ایرانیان کم بوده و اکنون مهریه های بالا فرهنگی است که از غرب یاد گرفته ایم بنابراین بهتر آن است که مانند نیاکانمان رفتار کنیم.
هزار و یک رنگ عروسی اقوام ایرانی
بررسی برخی از آیین های ازدواج در میان اقوام ایرانی، نشان از مشارکت اقوام مختلف در برگزاری مراسم ازدواج، تهیه جهیزیه، شام عروسی و برپایی جشن ها دارد تا آنجا که در میان برخی از اقوام ایرانی خانواده های عروس و داماد نه یک یا دو روز بلکه هفت تا ده شبانه روز مراسم جشن را ادامه دهند.
برخلاف برخی مناطق که میزان مهریه عروس را سکه به تعداد سال تولد نوعروسان تعیین می کند، این مرحله از عروسی ترکمن بسیار ساده بوده است. شیربها نیز در گذشته به صورت مال، گوسفند، گاو، قوچ و شتر بود که به عروس داده می شود و به باور ترکمن ها، شیربها جنبه هدیه دادن دارد.
در میان اقوام لر، معمولاً رسم براین است که زنان فامیل دختری را برای پسر انتخاب می کنند و چندین بار به خانه دختر رفت و آمد می کنند تا حرکات و رفتار او را در برخورد با مهمان و خانواده اش مورد ارزیابی قرار دهند پس از آن نوبت به آمد و شد ریش سفیدان است.
این مرحله از عروسی در واقع پا درمیانی افراد بزرگ طایفه و به نوعی تضمین دادن آنان به منظور تأیید داماد درمورد خصوصیات فردی و اجتماعی وی به خانواده عروس است.
پس از اینکه این ریش سفیدان نظر خانواده عروس را جلب کردند مقدمه کار فراهم شده و خانواده و فامیل داماد پس از چند روز رسماً به خواستگاری عروس می روند. پس از این مرحله خانواده عروس نیز شرط های خود را برای قبول این وصلت اعلام کرده و خانواده داماد بعد از چند روز رضایت خود را به خانواده عروس اعلام می کند.
یکی از آداب ویژه مردم لر که در آیین های عروسی مردم این دیار رایج است اجرای مراسم های شاد به همراه بازی های سنتی و محلی است. ساز و سماع، کمانچه و تنبک از آلات موسیقی است که در آیین عروسی لرها از آن استفاده می شود.از نکات جالب مربوط به ازدواج در غالب نقاط گیلان به ویژه در مناطق روستایی یکی آن است که پیوند دو خانواده اصولاً با یاری و همکاری در کار و زندگی آغاز می شود. تأملی در قسمت های مختلف این مراسم نشان می دهد که اگرچه از جهت مالی داد و ستدهایی در قالب هدایای مختلف بین دو خانواده صورت می گیرد، که البته بخش عمده آن جنبه کمک به عروس و داماد را دارد اما همکاری های مختلف بسیار چشمگیر است.
پسران در شالیکاری، دوری شالی، کلش ریختن بام خانه ها، دروی گندم و سایر کارهای کشاورزی و باغداری، دامداری، نوغان داری و غیره که برعهده مردان است به کمک پدر نامزد خود به اصطلاح به یاوری می روند. دامادها معمولاً این کار را بعد از ازدواج نیز ادامه می دهند.
در شرق گیلان نهالی را که در خانه پدر عروس کنده اند همراهش می کنند و این نهال را عروس و داماد با هم در خانه داماد می کارند. در بعضی از روستاهای غرب و شرق گیلان مادر عروس پای خروسی را که از مادر داماد گرفته با رشته های رنگین ابریشمین به پای مرغ می بندد و آن مرغ و خروس را با عروس همراه می کنند تا در خانه داماد بند از پای آن برگیرند و در لانه ای که آماده کرده اند جایشان دهند.
اجرای موسیقی سنتی و رقص محلی
یکی از بخش های مهم هر مراسم عروسی سنتی در شهرهای ایران اجرای موسیقی های سنتی است. به عنوان مثال در قشم این موسیقی سنتی «عضوا» نامیده می شود. «عضوا» از قدیم در قشم مرسوم بوده است که طی آن داماد را به خانه عروس مشایعت می کنند. «عضوا» معمولا در ساعات آخر جشن عروسی از جلوی بازار آغاز شده و به منزل عروس ختم می شود. اجراکنندگان این موسیقی سنتی به همراه داماد این مسیر را پیاده طی می کنند.
مهریه بالا نشانه سنگ بزرگ برای نزدن است
اما عروسی ترکمن ها پر از رمز و رازی است که به دوران های قدیمی زندگی آن ها بستگی دارد، مراسم ازدواج در گذشته تاحدودی متفاوت تر از مراسم عروسی درحال است، ازدواج ترکمن ها در گذشته چندین مرحله داشت. تصمیم گیری پدر و مادر عروس، شیرینی رد کردن، تعیین شیربها و روز عروسی از جمله مراحل جشن عروسی ترکمن هاست که نوع و شیوه اجرایی برخی از این رسوم فرق کرده است. در میان ترکمن ها تعیین مهریه زیاد توسط خانواده داماد همانند سنگ بزرگ برای نزدن به حساب می آید.
بوی عطر نارنج در مراسم ازدواج شیرازی ها
شیرازی ها خانه داماد و عروس را برای مراسم عروسی آذین بندی می کنند و گلدان های سفالی که معمولا دارای گل شمعدانی است دور حوض می گذارند. کف حیاط فرش می گسترند بعد از حضور همه مدعوین و گرم شدن مجلس به دنبال عروس می روند.
معمولا زنان هنگام ورود به خانه عروس کل می زنند و زنانی که در خانه عروس یعنی از یاران نزدیک او هستند با کل جواب می دهند بعد بزرگتری که همراه داماد است از پدر و مادر عروس اجازه می خواهند که او را با خود ببرند. عروس دست پدر و مادر خود را می بوسد و خداحافظی می کند بعد عروس را از زیر قرآن می گذرانند. هنگامی که عروس به خانه داماد وارد می شود یک نفر ظرفی را که در آن عسل است جلو عروس می آورد عروس انگشتش را کمی در آن زده به در خانه می کشد و وارد می شود. سینی دیگری که یک جلد قرآن مجید و یک ظرف و یک کاسه آب که برگ سبز یا شاخه گل در آن می افکنده اند و یا نارنجی که روی آب کاسه افتاده جلوش آورده می شود.
عروس قرآن را می بوسد و از زیر آن می گذرد و دیگران ظرف نقل را روی سرش می پاشند. بعد کاسه آب را که نارنج یا برگ سبز یا شاخه گل در آن شناور است پیش پایش می گذارند تا عروس از روی آن رد شود. عروس باید طوری عبور کند که پایش به ظرف اصابت کند و ظرف واژگون شود.
هفت شبانه روز عروسی در چهارمحال و بختیاری
شاید بگویید آن قدر مراسم ازدواج تشریفاتی و تجملاتی شده است که دیگر نمی توان بیشتر از یک روز مراسم عروسی برگزار کرد و از مهمانان پذیرایی کرد اما در منطقه سامان چهارمحال و بختیاری تا همین چند سال پیش هفت شبانه روز عروسی برگزار می شد.
در روستاهای این استان عروسی ها هفت شبانه روز طول می کشد و فامیل نزدیک داماد و همه همسایگان هفت روز مانده به روز عروسی در خانه داماد جمع می شوند و هر کدام مشغول کاری می شود. همه دست به دست هم می دهند و کارهای عروسی را انجام می دهند.
در عروسی های روستایی، اهالی روستا خودشان برای عروسی آشپزی می کنند و اجاق های بزرگ گلی را به پا می کنند و برای آتش زیر دیگ ها همه مردان فامیل جمع می شوند و از صحرا هیزم می آورند تا در روز عروسی مشکلی نداشته باشند.
زنان فامیل از هفت روز قبل گردهم می آیند و کارهایی از جمله پاک کردن سبزی برای قورمه و لپه برای قیمه و پوست کندن بادمجان و سرخ کردن، پاک کردن گوشت و مرغ و… انجام داده تا در روز عروسی کاری باقی نمانده باشد تا بتوانند سنت های عروسی را با خیال آسوده انجام بدهند.
ازدواج اقوام مختلف ایران در حافظه جهانی ثبت می شود
به گزارش مهر، از نظر کارشناسان میراث فرهنگی هر کدام از آداب و رسوم اقوام مختلف ایرانی به دلیل تنوع رسوم و ویژگی های خاص آن می تواند در فهرست میراث جهانی به ثبت برسد. به همین دلیل معاون میراث فرهنگی کشور با بیان این که پرونده ازدواج اقوام ایرانی توسط کارشناسان میراث فرهنگی تهیه و فرستاده شده است، گفت: این پرونده به دلیل شاخصه های خاص امسال در فهرست نمونه میراث جهانی یونسکو ثبت خواهد شد.اما دریغ که این رسوم رو به نابودی رفته و اکنون دختران مهریه هایی هموزن سکه به اندازه سال تولدشان، ارتفاع کوه هیمالیا و وزن کشتی تایتانیک طلب می کنند که مطمئنا تأثیری در دوام، پایداری و خوشبختی یک زندگی ندارد.

منبع: خبرگزاری مهر

برچسب ها: ازدواج اقوام ایرانی ، ازدواج در اقوام ایرانی ، ازدواج در اقوام مختلف ، جشن عروسی ، جشن عروسی ایرانی ، عروسی ، عروسی ایرانی ، سنتهای ایرانی ، سنتهای ازدواج ، سنتهای ازدواج در ایران ، سنتهای ازدواج ایرانی، ازدواج به سبک ایرانی ،