آفتاب سوختگی
برای درمان موثر نشانه های اولیه آفتاب سوختگی کار زیادی نمی توان انجام داد و پس از آن نیز برای برطرف کردن ضایعات مربوطه دراز مدت به هیچ وجه نمی توان کاری کرد با این همه در صورت تلاش شدید و بی وقفه موارد زیر تا زمان تحقق بهبودی طبیعی تا اندازه ای مثمر ثمر می باشند.
– مقدار زیادی آب و مایعات غیر الکلی بنوشید و از داروهای التیام بخش مانند لوسیون کالامین و یا کرم آبکی به روی مناطق آسیب دیده پوست بمالید می توانید هر دو نوع دارو را از داروخانه تهیه نمایید.
– تا زمان بهبود یافتن پوست و به منظور تسکین سوزش و درد، آسپیرین، پاراستامول (استامینوفن) و یا هر قرض ضد التهابی غیر استروئیدی همانند ایبوپروفن را در دوزهای معمولی و در اسرع وقت پس از تماس با نور آفتاب مصرف نمایید. ژل ایبوپروفن و یا مشابه آن نیز اگر چه مخصوص افتاب سوختگی نمی باشند در صورت استفاده زود و به موقع مثمر ثمر هستند داروهای بی حس کننده موضعی نیز در بازار موجود می باشند اما از داروسازان نیز راهنمایی و توصیه بخواهید .
– تا چند روز به دور از نور آفتاب بمانید تا سرخی و سوزش پوست شما کاملا برطرف شود.
– در صورت شدت و یا گستردگی آفتاب سوختگی به عنوان نمونه تاول زدن شدید پوست و یا داشتن علایمی مانند لرزش، سردرد و یا حالت تهوع، احتمالا بایستی به پزشک مراجعه کنید و یا در موارد وخیم به بخش سوانح و اورژانس بیمارستان بروید.
عوارض آفتاب سوختگی شدید شامل عفونت پوست و اثر زخم بر آن همچنین از دست رفتن آب بدن، به طور شایع ضعف و ندرتاً مرگ می باشد. قرار گرفتن بیش از حد در معرض نور آفتاب خطرناک است.
پیری پوست در اثر نور
چنانچه در حال حاضر به پیری پوست در اثر نور مبتلا هستید با استفاده مرتب از کرمهای ساده مرطوب کننده برای برطرف کردن خشکی و چین و چروک ها می توانید ظاهر پوست خود را تا حدی بهتر نمایید.
اما باید به خاطر داشته باشید که هر روز از آنها استفاده کنید همچنین شواهدی است دال بر اینکه استفاده روزانه از کرم های حاوی مشتقات ویتامین A(به نام رتینوئیدها) و بخصوص کرم رتینوا، حاوی ترتینوئین که با تجویز پزشک موجود است. بتدریج رنگ غیر عادی پوست را از بین برده و چین و چروک را نیز کمتر می کند.
انجام جراحی زیبایی یا پلاسیتک توسط پزشک جراح خوب نیز به نحوی تهاجمی، پر هزینه و شاید گاهی اوقات خطرناک در بیشتر موارد نواحی پرچین و چروک و شل پوست را به صورت طبیعی بر می گرداند. نوع درمان نسبتاً ملایم و مثمر ثمر در خصوص لکه های قهوه ای رنگ و رگه های خط مانند سرما درمانی و کوتر با سوزنی سرد می باشند.
هر دو درمان فوق معمولا به وسیله متخصص پوست انجام می شوند. در صورت کار آمد نبودن این روش ها سایر انواع درمان های جسورانه تر برای همین مشکل پیلینگ شیمیایی پوست و لیزر درمانی است که نوع دوم در برطرف کردن چین و چروک ها نیز بسیار موثر است با این همه تنوع درمان باعث سرخی و زخم شدن منطقه مورد درمان به مدت چند روز یا چند هفته می شود و همچنین باید هزینه و خطر جزئی اثرات دایمی زخم را قبل از هر اقدامی بررسی نمایید. در ابتدا با دقت با متخصص پوست و یا جراح خود در این مورد بحث و مشورت نمایید.
سرطان پوست
درمان سرطان پوست به نوع آن و محل بروز آن روی بدن بستگی دارد. با این همه صرف نظر از نوع درمان پیشنهاد شده با شما همواره توصیه می شود در آینده به مراتب کمتر در معرض آفتاب قرار بگیرید. لذا این امر که در حال حاضر به سرطان پوست مبتلا هستید بدان معنی است که سایر قسمت های در معرض آفتاب نیز احتمالا در طول سالیان به ضایعاتی شدید مبتلا می شوند. بنابراین چنانچه باز هم بگذارید آفتاب زیادی به پوست تان برسد، در معرض خطر شدید ابتلا به سایر انواع سرطان پوست قرار دارید.
کراتوزهای خورشیدی
میان پزشکان مباحثات اندکی است بر سـر اینکه آیا درمان کراتوزهای خورشیدی از لـحاظ کاهـش خطرات آتی ابتلا به سرطان پوست مفید است و ارزش انجام دارد یا خیر.
چرا که اکثر افراد مسن بدان ها مبتلایند و نسبتا افراد اندکی از آنها به سرطان مبتلا می شوند. هر چند ظاهراً حداقل 2-1 درصد به سرطان منجر می شود. بخصوص چنانچه فرد مربوطه پس از ابتلا به این ضایعات از تماس خود با نور آفتاب نکاهد. این ضایعات در اکثر افراد شدید است و خارش و درد دارد. لذا همگان عقیده دارند که با پدیدار شدن کراتوزهای خورشیدی باید آن را برطرف نمود و در صورتی که زخم هایی مشکوک دارید به پزشک خود مراجعه نمایید. درمان این نوع ضایعه استفاده از سرما درمانی است. که در واقع اسپری منجمد کننده موضعی است و حاوی گاز نیتروژن بوده عموماً نیز مثمر ثمر است.
کرم هایی که سلول های پیش سرطانی را می کشند با تجویز پزشک در دسترس بیماران هستند و گاهی اوقات نیز توصیه می شوند. این کرم ها را باید به طور مرتب در طول چند هفته استعمال کرد آنها صرفاً پوست فیرطبیعی را از بین می برند.
هر چند تا چند هفته باعث قرمز شدن و درد شدید پوست نواحی اطراف استعمال کرم می شوند. ظاهراً دوری از آفتاب پس از درمان در پیشگیری از بروز ضایعات جدید کراتوزهای خورشیدی تاثیر گذار است.
نهایتاً چنانچه از داروهایی استفاده می کنید که مانع از فعالیت ایمنی بدن می شوند از قبیل سیکلوسپورین و یا آزا تیوپرین (که عمدتاً پس از پیوند عضو و گاهی اوقات نیز به دلایلی تجویز می شوند). درمان کراتوزهای خورشیدی مطمئنا بسیار حایز اهمیت است چرا که این داروها خطر تبدیل ضایعات پوستی به سرطان پوست را شدیداً افزایش می دهند.
سرطان های سلول های بازال
سرطان های سلول های لایه بازال را نیز می توان با سرما درمانی معالجه کرد اما برداشتن آنها از طریق جراحی و یا پرتو درمانی در مورد انواع بزرگتر انها مطمئن تر است. گاهی اوقات این نوع سرطان بتدریج پس از درمان دوباره عود می نماید و یک روش درمان مشابه و شاید اندکی جسورانه تر برای درمان نهایی اغلب ضروری می نماید. با این همه سرطان های سلول های لایه بازال به سایر قسمت های بدن سرایت نمی کنند. البته به استثنای برخی موارد بسیار نادر تنها مشکل واقعی آنها ظاهرشان و گرایش آنها به فرسایش و تخریب تدریجی ساختارهای مجاور است.
سرطان های سلول های لایه منطبق
اغلب سرطان های سلول های لایه منطبق با عمل جراحی درمان می شوند. اما گاهی اوقات در مناطقی از پوست که دسترسی بدانها مشکل است و یا در افراد ضعیف و کم بنیه به جای ان از پرتو درمانی استفاده می شود. لذا عود کردن این بیماری آنچنان شایع نیست و صرفا حدود 5% دوباره پدیدار می شود. گاهی اوقات این سرطان بندرت به سایر قسمت های بدن به عنوان نمونه غده های لنفاوی مجاور در گردن و یا زیر بغل و یا ریه ها، استخوان ها و مغز نیز گسترش می یابد. در این صورت جراحی مجدد و یا شیمی درمانی بیشتر از پیشرفت سرطان پیشگیری می نماید. این نوع سرطان ها عموما به مدتی طولانی باقی می مانند و در یک موضع به شدت بزرگ شده و باعث بروز مشکلاتی می شوند اگر چه ضایعات روی لب و یا گوش و در افرادی که سیستم ایمنی بدن آنها به دلیل برخی بیماری ها و یا داروها از کار افتاده است احتمالا در صورت معالج نشدن به موقع گسترش می یابند. در صورتی که ضایعه ای روی پوست خود مشاهده می کنید که احتمالا سرطان سلول های لایه مطبق است در اسرع وقت به پزشک خود معالجه کنید تا قبل از گسترش ان به سایر قسمت ها با آن برخورد نمایید.
ملانوم ها
ملانوم ها علا همواره به وسیله جراحی درمان می شوند. انها را معمولا پس از بی حسی موضعی بر می دارند و برداشتن آنها همیشه به درمان دایمی می انجامد. روش معمول این است که نخست هر زخم مشکوک را برای بررسی و معاینه دقیق زیر میکروسکوپ به علاوه ذره ای از پوست طبیعی بر می دارند. چنانچه وجود ملانوم اثبات شود برای اطمینان از باقی ماندن تومور پوست بیشتری را در عملی دیگری بر می دارند. گاهی اوقات پوست تحت عمل نیازمند پیوند است اما بیشتر اوقات زخمی بزرگ روی پوست شما باقی می ماند.
در صورت ابتلا به ملانوم باید در مورد جزئیات مفصلا با متخصص پوست و یا جراح بحث و مشورت نمایید. با این همه اکثر این تومورها قطر کمی دارند و مهاجم نیستند. عود نمی کنند و مشکل دیگری ایجاد نمی نمایند اما در برخی تومورهای عمیق تر خطر عود کردن و یا گسترش به سایر قسمت های بدن از طریق رگ های لنفاوی و یا جریان خون وجود دارد. لذا بهتر است چند هفته پس از عمل جراحی که فرصت فکر کردن دارید و در این مدت فهرستی از سوالات خود می توانید تهیه کنید به دکتر خود مراجعه نمایید. به عنوان نمونه می خواهید در مورد خطر عود کردن و یا گسترش بیماری خود و اینکه آیا این بیماری در تصمیم اتی شما برای بچه دار شدن تاثیر می گذارد و یا ایا احتمال دارد تومور دیگری به وجود آید اطلاعاتی داشته باشید.
کلیه افرادی که به ملانوم مبتلا شده
چک های کوچک را در تا حدی برطرف می نماید.
کلیه افرادی که به ملانوم مبتلا شده بوده اند معمولات پس از درمان به مدت پنج سال و یا بیشتر هر شش ماه یکبار برای معاینه پزشکی مرتب در کلینیک به متخصص پوست و یا دکتر جراح خود مراجعه می نمایند در این معاینات معمولا برای یافتن نشانه های احتمالی عود بیماری اثرات زخم و گره های لنفاوی موضعی را بررسی می نمایند و عموما نیز نشانه ای دیده نمی شود. با این همه سرطانی که دوباره در همان موضع ممکن است پدیدار شود اغلب با عمل جراحی دیگری که عمدتا موفقیت آمیز است. درمان می شود از سوی دیگر چنانچه بیماری به غده های لنفاوی موضعی سرایت کند می توان آن را با عمل جراحی برطرف کرد.
اگر چه برای پیشگیری بیشتر سرطان در این مرحله از شیمی درمانی نیز استفاده می شود. چرا که داروهای مورد استفاده در این روش قادرند سلول های سرطانی را در سرتاسر بدن از بین ببرند.
ملانوم اگرچه بندرت بروز می نماید اما به طور بالقوه مهلک ترین نوع سرطان پوست است. با این همه تشخیص به موقع و برطرف نمودن فوری آن همواره به درمان کامل می انجامد.
روش های تشخیصی و درمانی
پس از بافت برداری از پوست ابتدا نوع سرطان پوست تشخیص داده می شود. پس از اینکه با بررسی زخم برداشته شده زیر میکروسکوپ نوع سرطان مشخص شد. با عمل جراحی پرتو درمانیف فوتو دینامیک درمانی و یا سرمادرمانی، سرطان باقی مانده را می توان درمان کرد. این شیوه ها در سطور زیر تشریح شده است.
جراحی –بافت برداری از پوست
احتمالا برای تشخیص دقیق نوع بیماری شما لازم است تحت عمل جراحی خاصی قرار بگیرید که بافت برداری از پوست نام دارد. در این شیوه ساده قسمتی و با کل تومور را برای معاینه و بررسی زیر میکروسکوپ برمی دارند تا نوع سرطان را تعیین نمایند و بخصوص در صورت بزرگ بودن تومور، بهترین درمان برای برطرف کردن آن را معین نمایند. اما معمولا کل این ناهنجاری در طول بافت برداری برداشته می شود و سپس برای بررسی صحت تشخیص و اینکه کل غده سرطانی برداشته شده است بافت را معاینه می نمایند. هر چند چنانچه حواشی این ضایعه به کناره های پوست برداشته شده بسیار نزدیک باشد و یا تاثیر سوء بر آن داشته باشد پزشک شما باید بافت بیشتری را بردارد تا سلول های سرطانی را کاملا برطرف نماید.
از سوی دیگر چنانچه سرطان گسترده باشد و یا برداشتنن کامل آن به دلیل موضعش خطرناک باشد صرفا تکه ای کوچک از پوست را نخست برای بررسی زیر میکروسکوپ بر می دارند و برای کارهای بیشتر در آینده برنامه ریزی می کنند.
روش بافت برداری از پوست نسبتا ساده است و معمولا نیازمند امادگی خاصی از جانب شما نیست و عموما می تواند قبل از آن و خیلی پس از آن بخورید و بیاشامید. علاوه بر این انجام آن 30- 10 دقیقه به طول می انجامد و بی حسی موضعی در آن معمولا باعث حالت تهوع و خواب الودگی و سایر عوارض جانبی نمی شود. بنابراین مادامی که برای شما مقدو ر و میسر است دلیلی ندارد که پس از ان برای رفتن به خانه رانندگی کنید و یا به سر کار بازگردید با این همه اکثر افراد در صورتیئ که تحت فشار پس از عمل باشند و یا درد پس از آن آزارشان دهد ترجیح می دهند یک روز مرخصی بگیرند همچنین ترتیبی می دهند که فرد دیگری برای رساندن انها به خانه رانندگی کند.
چنانچه دارویی مصرف می کنید بخصوص استروئیدها، آسپرین، داروهای غیر استروئیدی ضد التهاب و یا وارفارین که همه آنها احتمالا مانع بهبودی می شوند و یا در طول انجام این روش باعث تشدید خونریزی می شوند. باید قبل از عمل به دکتر خود در این مورد اطلاع دهید. همچنین چنانچه تا به حال نسبت به مواد بی حس کننده واکنش شدید نشان داده اید اگر چه بندرت بوده است و یا نسبت به مواد مربوطه مانند چسب زخم آلرژی دارید باید به پزشک خود اطلاع بدهید.
نهایتا چنانچه به ناهنجاریدریچه های قلب مبتلا هستید و یا آنها را تعویض کرده اید باید به آن اشاره نمایید چرا که شاید در طول بافت برداری به آنتی بیوتیک نیاز پیدا کنید.
ماده بی حس کننده موضعی مورد استفاده در این روش معمولا مایعی است که با یک سوزن ظریف به داخل و اطراف منطقه ای تزریق می شود که باید برداشته شود. عموما شما به مدت کوتاهی تیزی نوک سوزن را احساس می کنید. برخی مناطق پوست حساس تر از سایر نواحی آن است و اغلب پس از تزریق ماده بی حس کننده کمی احساس سوزش می کنید اما این احساس سریعا از بین می رود و پس از آن هیچ درد و یا ناراحتی نخواهید داشت. اما پس از یک ساعت و یا بیشتر که اثر بی حسی بتدریج از بین می رود. دوباره اندکی سوزش و درد در محل بافت برداری احساس می کنید اما این عوارض خفیف هستند و در صورت لزوم با مصرف پاراستامول (استامینوفن) برطرف می شوند.
پس از انجام این روش محل بافت برداری را معمولا با بخیه می بندند و پانسمان می کنند انچه باید از این پس به یاد داشته باشید این است که پوست محل عمل را تمییز و خشک نگه دارید. همچنین احتمالا برای کشید بخیه ها، چهار روز تا چهارده روز پس از انجام عمل و یا بیشتر باید به پزشک خود مراجعه کنید. با این همه چنانچه زخم شما بیشتر از زمان پس از عمل ترشح و یا خونریزی نماید احتمالا به بالشتک فشار و یا به بخیه بیشتر زخم تان نیاز خواهید داشت. چنانچه محل عمل در طول چند روز پس از ان درد نماید یا متوم شود. باز هم هر چه زودتر باید به پزشک خود مراجعه کنید چرا که شاید محل عمل عفونت کرده باشد که باعث ممانعت از بهبود زخم می شود. در صورت بروز این مشکل یک دوره آنتی بیوتیک مساله را برطرف می کند و یا در غیر این صورت باید بخیه ها را زودتر از موقع کشید.
پرتو درمانی
اگرچه اکثر انواع سرطان های پوست را با برداشتن از طریق عمل جراحی می توان معالجه کرد گاهی اوقات این روش مناسب نیست بخصوص چنانچه ضایعه مورد نظر بزرگ باشد و یا در محلی که برداشتن ان خطرناک است و یا چنانچه فرد بیمار بسیار پیر و یا ضعیف است. بنابراین در این شرایط به جای آن از پرتو درمانی استفاده می شود. اسن روش معمولا مستلزم استفاده از اشعه های ایکس سطحی در طول دوره درمانی کوتاهی است تا سلول های غیر عادی را از بین ببرد. علاوه بر این که برخی از بافت های سالم نیز اسیب می بینند و سفید می شوند گاهی اوقات نیز زخم های سطحی و یا سیاهرگ های عنکبوتی نیز در محل درمان پدیدار می شوند و باقی می مانند اگر چه به طور کلی عوارض جانبی مهم دیگری ندارد.
فوتودینامیک درمانی
در موارد نادر برای درمان سرطان پوست از فوتودینامیک درمانی استفاده می کنند. که هنوز روشی تجربی است اما پزشک شما چنانچه قصد انجام آن را داشته باشد قبل از هر چیز آن را مفصلا برای شما توضیح می دهد. این روش مستلزم استفاده از مواد شیمیایی حساس کننده در برابر نر مثل ماده پیش ساز پورفیرین است که معمولا به داخل رگ تزریق می شود و یا مستقیما روی پوست مبتلا مالیده می شود و سلول های سرطانی به دلیل فعال بودن بسیار آنها را جذب می نمایند پساز تاباندن نرو مرئی به محل مبتلا در طول دوره درمان این نور توسط مواد شیمیایی جذب می شود و سرطان را از بین می برد و معمولا باعث اندکی سوزش درد و سوختگی می شود اما مشکل دیگر ی ایجاد نمی کند با این همه به افرادی که از این نوع درمان استفاده می کنند. توصیه می شود که تا چند ساعت پس از آن از نور آفتاب دوری کنند چرا که در این مدت پوست نسبت هب سوختگی در اثر نور بسیار آسیب پذیر است.
سرمادرمانی (کرایوتراپی)
اغلب درمانی که برای اکثر کراتوزهای خورشیدی و برخی سرطان های سلول های لایه بازال کوچک و یا سطحی توصیه می شود سرما درمانی است که گاهی اوقات پس از بافت برداری برای تشخیص نوع سرطان انجام می شود. این روش نسبتا ساده است و مستلزم منجمد کردن ضایعات در چند مرحله و به فاصله زمانی چند هفته است که به وسیله اسپری موضعی حاوی نیتروژن مایع انجام می شود. سرمای شدید در حدود 40 درجه سانتی گراد زیر صفر سلول های سرطانی و پیش سرطانی را تحت تاثیر قرار داده و انها را از بین می برد.
در طول درمان احساس سوختگی خفیف و یا شدید خواهید داست که تا چند ثانیه یا دقیقه ادامه می یابد پس از ان پوست شما به مدت چند دقیقه یا چند ساعت قرمز خواهد بود و سپس اغلب تاول م یزند و یا گاهی اوقات در طول یک روز و یا بیشتر پوست پوست می شود و تا نهایتا دلمه ببندد. بنابراین معمولا در طول دو هفته بعد پوست سالم در محل آسیب دیده تشکیل می شود و در ابتدا رنگ آن مایل به قرمز است اما بعدا کاملا به حالت عادی برمی گردد اما گاهی اوقات این ناحیه چند هفته به رنگ قهوه ای ندرتا کم رنگ در می آید بخصوص اگر ضایعه بزرگی به طور تهاجمی درمان شده باشد.
سرما درمانی عموما مناسب کارآمد و سریع است و نسبتا ناراحتی و مشکلات کمتری در بر دارد و عملا هیچ گاه اثر آن بر جای نمی ماند اما با این وجود کلیه سلول های سرطانی و پیش سرطانی را از بین می برد. به اعماق زخم و یا ضایعه رسوخ نمی کند. در مورد ضایعات بزرگ که در مورد تشخیص آنها مطمئن نیستیم و یا احتمالا مهاجم هستند پس از بافت برداری برای اطمینان از موفقیت کار باید از طریق جراحی و یا پرتو درمانی انها را درمان کرد.
نکات کلیدی
– پیشگیری از ضایعات ناشی از اشعه ماوراء بنفش بهترین روش است و این ضایعات به درمان پاسخ خوبی نمی دهند.
– سرطان های پوست معمولا با جراحی کوچک و یا پرتو درمانی معالجه می شوند اما تاخیر در این کار به گسترش آنها می انجامد.
گردآوری و تنظیم : نایس کلوب
برگرفته از کتاب پوست و نور آفتاب مترجم محبوبه مرشدیان ،مولف : پروفسورجان هاوک و دکتر جین مک گرگور
